Avukat Kadir Kurtuluş'un Yazısı...
Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanuna göre, malın teslimi tarihinden itibaren 6 (altı) ay içinde ortaya çıkan ayıpların teslim tarihinde var olduğu kabul edilecek ve malın ayıplı olmadığının ispatı satıcıya ait olacaktır.
Yine kanuna göre, müteahhitlerin konut veya tatil amaçlı taşınmaz mallarda taşınmazın teslim tarihinden itibaren 5 yıl boyunca ayıplı maldan dolayı sorumlulukları vardır.
Örneğin konut aldıktan sonra, çatıda, asansörlerde veya evin herhangi bir bölgesinde kullanım hatası dışında bir hasar oluşursa, müteahhitlerden bu hasarın tazminini 5 yıl içinde talep edebilirsiniz.
Bu süre ikinci el konut alımlarında ise 3 yıldır.
Ayıplı Konutla İlgili Müteahhitlerden Neler Talep Edebilirsiniz?
Konutun ayıplı olması halinde müteahhitin sorumluluğuna gidebilirsiniz. Kanun tüketicilere seçimlik haklar tanımıştır. Bunlar;
-- Satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme,
-- Satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinden indirim isteme,
-- Aşırı bir masraf gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını isteme,
-- İmkân varsa, satılanın ayıpsız bir misli ile değiştirilmesini isteme şeklinde sıralanabilir.
Siz ihtiyacınıza göre bu haklardan birini dilediğiniz gibi seçebilir ve müteahhite bildirebilirsiniz. Bu, tek taraflı kullanılabilen bir hak olup, müteahhit bunu kabul etmek durumundadır.
Tüketicinin malın ayıplı olması nedeniyle kullanabileceği seçimlik haklarının yanında tazminat talep etme hakkı da bulunmaktadır.
Müteahhit Satış Sırasında Ne Vaad Etmişse Onu Vermekle Yükümlü
Ayıplı mal, tüketiciye teslimi anında, taraflarca kararlaştırılmış olan örnek ya da modele uygun olmaması ya da objektif olarak sahip olması gereken özellikleri taşımaması nedeniyle sözleşmeye aykırı olan mal şeklinde tanımlanabilir.
Dolayısıyla, müteahhit tarafından bildirilen, internet portalında ya da reklam, broşür ve ilanlarında yer alan özelliklerinden bir veya birden fazlasını taşımayan; satıcı tarafından bildirilen veya teknik düzenlemesinde tespit edilen niteliğe aykırı olan; muadili olan malların kullanım amacını karşılamayan, tüketicinin makul olarak beklediği faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi, hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren mallar ayıplı olarak kabul edilir. Tüketiciyi aldatan bu gibi durumlarda ayıp iddiasında bulunmak mümkün.
Hile ile Gizlenen Ayıplarda Süre Yok!
Kanunda; satılan konutun ayıbı tüketiciden, satıcının ağır kusuru veya hile ile gizlenmişse zamanaşımı hükümlerinin uygulanmayacağı belirtilmiştir.
Bu şu demektir; aldığınız konutta 5 sene içinde ortaya çıkmayan ancak sizin bilemeyeceğiniz gizli bir ayıp varsa bu durumda müteahhidin sorumluluğu devam edecektir.
Projelerde, ruhsatta yapılmış hile ya da aldatıcı hareketler nedeniyle her zaman müteahhitin sorumluluğuna gidebileceği unutulmamalıdır.
Peki, hata ya da ayıbın ne tür bir ayıp olduğunu nasıl tespit edeceksiniz?
Bunun için özel bilirkişilerle anlaşabileceğiniz gibi tespit davası açarak da söz konusu konut ya da projedeki ayıpların hileli, hatalı, ağır kusurlu vs. olup olmadığını mahkeme aracılığıyla tespit ettirebilirsiniz. Böylece elinizde sağlam donelerle dava yoluna gidebilirsiniz.
Sonuç olarak; dairelerinizi ne zaman almış olursanız olun, bahsettiğimiz ayıplar nedeniyle zarara uğramış iseniz yine belirttiğimiz süre ve koşullarda kanunun tanımış olduğu seçimlik hakları kullanabilir, ayrıca tazminat talebinde de bulunabilirsiniz.