Boşanma süreçlerinde veya aile içi ekonomik krizlerde, eşlerden birinin kötü niyetli olarak ailenin yaşadığı evi elden çıkarmaya çalışması sıkça karşılaşılan bir durumdur. Türk Medeni Kanunu, ailenin barınma hakkını korumak adına eşlere çok önemli bir yetki vermiştir. Ancak bu yetkinin kullanılabilmesi için tapu kütüğünde küçük ama hayati bir işlemin yapılması gerekir.
İşte eşlerin haklarını koruyan o "kalkan" ve bilmeniz gereken tüm detaylar.
"Aile Konutu" Nedir ve Neden Önemlidir?
Hukuki tanımıyla aile konutu; eşlerin bütün yaşam faaliyetlerini gerçekleştirdiği, acı ve tatlı günlerini paylaştığı, ailenin yaşam merkezi olan evdir. Kanun koyucu, bu mekanın alelade bir gayrimenkulden farklı olduğunu kabul eder.
Eğer oturduğunuz ev eşinizin üzerine kayıtlıysa ve tapuda herhangi bir şerh (not) yoksa, teorik olarak eşiniz bu evi 3. şahıslara satabilir. Ancak Türk Medeni Kanunu’nun 194. maddesi gereğince, aile konutu olarak özgülenen taşınmazda, malik olan eş, diğer eşin açık rızası bulunmadıkça evi devredemez veya üzerindeki hakları sınırlayamaz.
Fakat dikkat! Eğer tapuda "Aile Konutu Şerhi" yoksa ve evi satın alan 3. kişi "iyi niyetli" olduğunu (evin aile konutu olduğunu bilmediğini) iddia ederse, satış işlemi geçerli sayılabilir ve mağduriyet yaşayabilirsiniz. Bu riski sıfıra indirmenin yolu ise şerh koydurmaktır.
Aile Konutu Şerhi Ne İşe Yarar?
Tapu kütüğüne işlenen bu şerh, evin satılmasına veya ipotek edilmesine karşı bir "emniyet kilidi" görevi görür.
Habersiz Satışı Engeller: Tapuda şerh varken, malik olan eş diğer eşin noter onaylı muvafakati (izni) olmadan evi satamaz.
İpotek ve Kredi Engelidir: Eşiniz sizden habersiz evi teminat gösterip kredi çekemez veya evi ipotek ettiremez.
Kira Sözleşmesini Korur: Eğer ev kiralıksa, kira sözleşmesinin feshi için de diğer eşin rızası gerekir.
Aile Konutu Şerhi Nasıl Konulur? Adım Adım Rehber
Bu işlem sanılanın aksine oldukça basit, hızlı ve masrafsızdır. Eşlerden birinin (tapu sahibi olmayan eşin) başvurusu yeterlidir.
Gerekli Belgeler:
Konutun Aile Konutu Olduğuna Dair Belge: Muhtarlıktan alınan ve o evde ailece ikamet edildiğini gösteren belge.
Evlilik Cüzdanı: Evlilik birliğinin devam ettiğini kanıtlayan nüfus kayıt örneği veya evlilik cüzdanı.
Kimlik Belgesi: Başvuruyu yapan eşin nüfus cüzdanı.
Bu belgelerle birlikte, evin bağlı bulunduğu Tapu Müdürlüğü'ne giderek, "Taşınmazın aile konutu olduğuna dair tapu kütüğüne şerh verilmesi" talebinde bulunmanız yeterlidir.
Boşanma Sürecinde Durum Ne Olur?
Boşanma davası açıldığında, malların paylaşımı uzun sürebilir. Bu süreçte kötü niyetli eşin evi satıp parayı kaçırmasını engellemek için dava açılır açılmaz aile mahkemesinden tedbir istenebilir veya tapuya şerh konulabilir. Şerh, boşanma kesinleşene kadar ailenin barınma hakkını korur.
Hakkınızı Ertelemeyin
Gayrimenkul, sadece bir yatırım aracı değil, ailenin yuvasıdır. "Eşim yapmaz" demeyin; hayatın getireceği sürprizlere karşı yasal haklarınızı kullanarak güvence altına alın. Tapuya gidip o küçük şerhi koydurmak, gelecekte yaşanabilecek büyük travmaların önüne geçen en güçlü önlemdir.
