Gayrimenkul yatırımcılarının radarında artık "iklim riski" var. Küresel ölçekte yapılan araştırmalara göre yatırımcıların yüzde 80’inden fazlası, ev satın alma kararı verirken iklim değişikliği risklerini kritik bir başlık olarak değerlendiriyor. Alıcılar artık sadece evin metrekaresine veya konumuna değil; sel, yangın ve aşırı sıcaklık risk raporlarına da bakıyor.
Emlakçılar Rahatsız: Risk Haritaları Satışları Düşürüyor
ABD’nin önde gelen emlak platformu Zillow, geçtiğimiz dönemde First Street ile ortaklaşa hazırladığı "iklim risk puanlarını" ilanlarda görünür kılmıştı. Yangın, sel ve aşırı sıcaklık gibi tehlikeleri renkli haritalarla potansiyel alıcılara sunan bu özellik, emlak danışmanlarının tepkisini çekti. Emlakçıların, bu haritaların "satışları düşürdüğü" yönündeki şikayetleri üzerine platform, risk haritalarını ön plandan çekerek kullanıcıları yalnızca dış bağlantılara yönlendirmeye başladı. Bu durum, şeffaflık ile ticari kaygılar arasındaki gerilimi gözler önüne seriyor.
İspanya Örneği: Sıcaklık Arttıkça Değer Eriyor
Avrupa’da yapılan akademik çalışmalar, iklim krizinin emlak değerleri üzerindeki somut etkisini kanıtlar nitelikte. SSRN’de yayımlanan ve 2009–2024 yılları arasında İspanya’daki 47 şehri kapsayan araştırma çarpıcı sonuçlar içeriyor.
Verilere göre; hava sıcaklığının 35°C’nin üzerine çıktığı her ekstra gün, konut satış fiyatlarını metrekare başına 1,40 Euro, kiraları ise 0,0059 Euro azaltıyor. Sadece 2024 verileri baz alındığında, bu düşüşün toplamda yaklaşık 118 milyon Euro’luk bir satış kaybına denk geldiği hesaplanıyor.
İngiltere'de 6 Milyon Konut Sel Tehdidi Altında
İklim değişikliği sadece sıcaklık artışıyla değil, yağış rejimindeki dengesizliklerle de piyasayı tehdit ediyor. Atmosferin ısınmasıyla daha fazla nem tutması, ani ve güçlü yağışları tetikliyor. İngiltere’de bugün yaklaşık 6,3 milyon konutun sel tehdidi altında olduğu belirtiliyor.
Emlak danışmanı Rachel Ollington, alıcı davranışlarındaki değişimi şu sözlerle özetliyor: "İklim etkileri, 10 hatta 5 yıl önce hiç görmediğimiz biçimlerde artık gündemin bir parçası. Alıcılar artık daha ilk aşamada sigorta maliyetlerini ve iklim riski raporlarını talep ediyor."
Sigorta Krizi Kapıda: Finansal Kırılma Riski
Aşırı hava olaylarındaki artış, sigorta sektörünü de köşeye sıkıştırmış durumda. İngiliz Sigortacılar Birliği, 2024 yılında konut hasar tazminatlarının 585 milyon Sterline ulaştığını açıkladı.
Uzmanlar, artan riskler nedeniyle konut sigortalarının giderek pahalılaşması veya bazı bölgelerde tamamen erişilemez hale gelmesi konusunda uyarıyor. Sigortalanabilirliğin azalması, mülk değerlerini düşürerek emlak piyasasında daha geniş çaplı bir finansal kırılma riskini beraberinde getiriyor.
