İstanbul Pendik'te yaşanan bir tahliye süreci, emlak dünyasında yeni bir tartışmanın fitilini ateşledi. Kiracının evi tahliye ederken sadece eşyalarını değil; dairenin demirbaşları sayılan lamba düzeneklerini, musluk bataryalarını ve prizleri de söküp götürmesi, "Bu kadar da olmaz" dedirtti. Ev sahibi soluğu mahkemede alırken, olay gayrimenkul hukukundaki kritik kavramları yeniden gündeme getirdi.
"Hor Kullanım" mı, "Olağan Yıpranma" mı?
Konuyu hukuki açıdan değerlendiren uzmanlar, kiracılık hukukunun en temel ayrımına dikkat çekiyor: Hor Kullanım vs. Olağan Yıpranma.
Türk Borçlar Kanunu ve Yargıtay içtihatlarına göre kiracı, kiralanan mülkü "aldığı haliyle" teslim etmekle yükümlüdür. Ancak burada önemli bir nüans bulunuyor:
Olağan Yıpranma: Zamanla duvar boyasının eskimesi veya parkelerin aşınması gibi, sözleşmeye uygun kullanımdan doğan eskimelerden kiracı sorumlu tutulamaz.
Hor Kullanım: Prizlerin sökülmesi, muslukların götürülmesi, kapıların kırılması veya dolap kapaklarının yerinden çıkarılması "olağan kullanım" sınırını aşar. Hukukçulara göre bu durum, doğrudan tazminat yükümlülüğü doğurur.
Tutanak Yoksa İspat Zorlaşır
Uzmanlara göre, ev sahibinin tahliye anında yapması gereken en hayati hamle "Tespit ve Bildirim"dir. Tahliye esnasında dairenin durumu kontrol edilmeli ve görülen ayıplar/eksikler derhal yazılı olarak kiracıya bildirilmelidir. Eğer bu bildirim zamanında yapılmazsa, ev sahibinin zararını tazmin etmesi ve ispatlaması güçleşebilir. Hukukçular, ciddi hasar durumlarında mahkeme kanalıyla "Delil Tespiti" yapılmasını öneriyor.
Demirbaş Listesi ve Fotoğraflı Belgeleme
Tüm Girişimci Emlak Müşavirleri Derneği (TÜGEM) Başkanı Hakan Akdoğan ve sektör temsilcileri, bu tür mağduriyetlerin önüne geçmek için sözleşme aşamasına işaret ediyor.
Detaylı Demirbaş Listesi: Kira kontratına eklenen standart maddeler bazen yetersiz kalabiliyor. "Evde musluk var" diye yazmak garip gelse de, yaşanan örnekler her detayın kayda geçirilmesi gerektiğini gösteriyor.
Görsel Kayıt: Ev teslim edilirken ve teslim alınırken evin detaylı fotoğraflarının veya videolarının çekilmesi, olası bir anlaşmazlıkta en güçlü delil niteliği taşıyor.
Ceza Davası Açılabilir mi?
Olayın bir diğer boyutu ise Ceza Hukuku. Eğer kiracı, evin bütünleyici parçası olan (kombi, petek, gömme dolap vb.) eşyaları kasti olarak söküp götürürse, olayın niteliğine göre "Mala Zarar Verme" veya "Hırsızlık" suçlamasıyla karşı karşıya kalabilir.
Emlak Danışmanları "Fahri Arabulucu" Rolünde
Sektör temsilcileri, artan kiracı-ev sahibi gerilimlerinde emlak danışmanlarının kilit rol oynadığını belirtiyor. Profesyonel bir gayrimenkul danışmanı, doğru hazırlanmış bir protokolle riskleri minimize ederken, kriz anlarında tecrübesiyle taraflar arasında "fahri arabuluculuk" yaparak olayların yargıya taşınmadan çözülmesini sağlayabiliyor.
