Milyonlarca kiracı ve ev sahibini ilgilendiren kira sözleşmelerinde yeni bir tartışma başladı. Artan anlaşmazlıklar nedeniyle bazı ev sahipleri, standart kira sözleşmesine ek olarak kefil, sabıka kaydı ve banka hesap özeti gibi taleplerin yanına bir de "senet" şartı eklemeye başladı. Hatta bazı mülk sahiplerinin 12 aylık kiranın tamamı için ayrı ayrı senet talep ettiği belirtiliyor.
Bu durum, "Ev sahibi kiracıdan senet isteyebilir mi?" sorusunu gündeme getirdi. Konuyla ilgili kritik değerlendirme, Yargıtay kararlarına atıfta bulunan Gayrimenkul Hukuku Uzmanı Ali Güvenç Kiraz'dan geldi.
Yargıtay 'Senet' İçin Ne Diyor?
Uzman Ali Güvenç Kiraz, ev sahibinin kira borcunu garanti altına almak amacıyla kiracıdan senet talep edebileceğini belirtti. Kiraz, "Senet talep etmesinde Yargıtay herhangi bir hukuka aykırılık görmüyor" diyerek, mülk sahiplerinin kira alamama riskine karşı bu yöntemi bir teminat olarak kullandığını ifade etti.
Ancak uzmanlar, kiracıların her senede imza atmaması konusunda net bir uyarıda bulunuyor. Kira bedeli ve depozito bedeli dışında talep edilen senetler, kiracılar için büyük riskler barındırıyor.
Depozito Senedinde 'Üç Ay' Sınırı
Senet talebinin yasal olarak en net sınırlandığı alan ise depozito. Kiraz, depozito bedeli için bir senet düzenlenebileceğini ancak bu senedin üç aylık kira bedelini geçemeyeceğine dikkat çekti.
Üç aydan fazla bir tutar için talep edilecek senedin geçersiz olacağını vurgulayan Kiraz, "Bu durum, Türk Borçlar Kanunu'nda yer alan 'kiracı aleyhine düzenleme yasağı' kapsamına giriyor. Bunun haricinde ev sahibi; demirbaşlar, eşyalar veya apartman aidat borçları gibi kalemler için kiracıdan senet düzenlemesini talep edemez," ifadelerini kullandı.
Kiracılar İçin En Büyük Risk: "Çifte Ödeme"
Uzmanlar, sözleşmeye eklenen senetlerin kiracılar için en büyük tehlikesinin "çifte ödeme" riski olduğunu belirtiyor. Ali Güvenç Kiraz, bu riski şu sözlerle açıkladı:
"Kiracı hem kira borcunu bankadan ödeme riskiyle karşı karşıya kalır, hem de ev sahibinin senedi icraya koyması durumunda senetleri ödeme riski ortaya çıkar. Yani bir konuda aynı anda iki borç ödeme durumu doğabilir."
Senet İmzalayacak Kiracılara Altın Değerinde Uyarı
Peki, kiracılar senetlere imza atmadan önce kendilerini nasıl korumalı? Ali Güvenç Kiraz, alınması gereken hayati önlemi şöyle sıraladı:
"Kira borcuna yönelik verilen senetlerin hepsinin mutlaka kira sözleşmesinin içine veya sözleşmeye ek bir 'senet protokolü' olarak eklenmesi gerekir. Bu protokolde; senetlerin ne için verildiği (depozito, kira bedeli vb.), senet numaraları, senet tarihleri ve vade tarihlerinin açık ve aleni bir şekilde yazılması şarttır."
Bu şekilde belgelendirilmeyen senetler, kiracının borcunu ödemesine rağmen haksız bir icra takibiyle karşı karşıya kalmasına neden olabilir.
