İşte bir mülk sahibi olarak bilmeniz gereken iki temel ihtimal:
1. İhtimal: Ücretini Ödeyip Evinizi Yaptırmak (Eser Sözleşmesi)
Eğer arsanızda yapılacak inşaatın tüm maliyetini siz üstleniyorsanız ve müteahhide sadece sunduğu hizmet (işçilik, organizasyon, yapım) karşılığında bir ücret ödeyecekseniz, bu bir Eser Sözleşmesidir.
Geçerlilik Şartı: Bu sözleşme için özel bir şekil şartı yoktur; yazılı olması yeterlidir.
Durum: Uygulamada bireysel konut projeleri dışında çok sık rastladığımız bir model değildir.
2. İhtimal: Arsa Payı Karşılığı İnşaat (Karma Sözleşme)
En yaygın model budur. Müteahhide nakit para ödemezsiniz (veya sembolik bir miktar ödersiniz); bunun yerine müteahhit binayı yapar ve karşılığında binadaki bazı dairelerin mülkiyetini alır. İşte burada hukuk "dur" der! Çünkü bu artık bir Karma Sözleşmedir.
Neden Karma? Hem bir inşaat yapım işi (eser) hem de bir taşınmaz satış vaadi içerir.
Altın Kural: Gayrimenkul satış vaadi içeren sözleşmelerin mutlaka noterde düzenleme şeklinde yapılması gerekir. Noterde yapılmayan bir kat karşılığı inşaat sözleşmesi, ileride "geçersizlik" riskiyle karşı karşıya kalmanıza neden olabilir.
Önüme Konulanı İmzalarım Demeyin
Müteahhitler genellikle hazır taslakları önünüze getirir. Ancak unutmayın ki o metin, sadece inşaatın rengini değil, sizin ve müteahhidin haklarını, borçlarını ve olası gecikmelerdeki tazminatları belirler.
Profesyonel bir müteahhit, adi yazılı bir sözleşmenin (noter onaysız) ileride kendisine daire tapusu alırken sorun çıkaracağını bildiği için zaten notere gitmek isteyecektir. Eğer "aramızda hallederiz" diyen bir yaklaşımla karşılaşırsanız, orada bir durup düşünmelisiniz.
İnceleyin: Sözleşmenin her maddesini titizlikle okuyun. Kimin hangi hakka sahip olduğunu netleştirin.
Resmiyetten Şaşmayın: Kat karşılığı bir işe giriyorsanız, noter kapısından ayrılmayın.
Danışın: Telafisi imkansız zararlara uğramamak için mutlaka bir avukatın hukuki desteğini alın.
