Pek çok kiracı, depozitosunu yakma veya hiç beklemediği bir anda icra takibiyle karşılaşma riskiyle burun buruna geliyor. Sadece "evi boşalttım" demenin yeterli olmadığı bu süreçte, "olağan kullanım" ve "hor kullanım" ayrımından, yasal olarak evi teslim etmiş sayılmanın altın kuralına kadar, tüm kiracıların bilmesi gereken hayati detayları derledik.
İşte bir kiracının evden çıkarken mağdur olmaması için atması gereken adımlar:
1. Anahtar Teslim Tutanağı
Tahliye sürecinde en önemli, ancak en çok göz ardı edilen adım budur.
Birçok kiracı, anahtarı ev sahibine elden verip ayrılarak süreci tamamladığını düşünür. Ancak bu, hukuken büyük bir boşluk yaratır. Kiracı, anahtarları teslim ettiğini ve evi boşalttığını yazılı bir tutanakla belgelemek zorundadır.
Eğer böyle bir "Anahtar Teslim Tutanağı" imzalanmazsa, kiracı yasal olarak evi teslim etmemiş sayılır. Bu durumda kötü niyetli bir ev sahibi, kiracının hiç çıkmadığını iddia ederek gelecek ayların kira ve aidat borçları için icra takibi başlatma hakkına sahip olur. Bu nedenle, anahtarlar mutlaka tarih ve imza içeren bir tutanakla teslim edilmelidir.
2. Depozito İadesi
Depozito, ev sahibinin en önemli güvencesidir. Kiracının evde bıraktığı bir hasar, ödenmemiş fatura (elektrik, su, aidat) veya kira borcu yoksa depozitosunu tam alma hakkı vardır.
Eğer kira sözleşmesinde "Depozito aynen iade edilir" gibi net bir ifade varsa, kiracı enflasyon farkı veya başka bir gerekçe öne süremez.
Sözleşmede depozito konusu net düzenlenmemişse, ev sahibinin yasal olarak talep edebileceği güvence bedeli en çok 3 kira bedeli kadar olabilir ve iadesinde son kira bedeli baz alınır.
3. Hasar ve Temizlik
Ev sahiplerinin tahliye sırasında en çok başvurduğu depozito kesinti gerekçesi hasar ve temizliktir. Ancak kanun, olağan eskime ile hor kullanımı ayırır.
Olağan Eskime (Kiracı Sorumlu Değildir) : Kiracı, evi kullandığı süre boyunca meydana gelen makul eskimelerden sorumlu tutulamaz.
Örneğin: Duvarların kirlenmesi, Kullanıma bağlı eskiyen priz veya musluklar, Kombinin yıllık bakımı (Eğer arızaya sebep olmamışsa), Kiracı, evi aldığı gibi pırıl pırıl veya sıfır boyalı teslim etmek zorunda değildir.
Hor Kullanım (Kiracı Sorumludur): Ancak, kiracının evi özensiz veya dikkatsiz kullanmasından doğan zararlar hor kullanım sayılır ve bu zararı tazmin etmesi gerekir.
Örneğin: Kırılmış bir kapı veya pencere camı, Parkelerde bırakılan ağır yanık izleri, Duvarlara kasten verilen zararlar...
Bu tür durumlarda ev sahibi, zararı depozitodan mahsup etme hakkına sahiptir. Uzmanlar, kiracıların eve girerken ve çıkarken mutlaka evin detaylı fotoğraflarını çekmesini, olası anlaşmazlıklarda bu belgelerin hayati önem taşıyacağını belirtiyor.
